Jamaika - Etiyopya arasındaki köprü : Rastafarianizm

Günümüzde halk arasında sadece bir saç modelinden / trendden ibaret görülen rasta, aslında bir yaşam tarzı ve bir inanış biçimi, hatta bazı kesimler için bir din olarak kabul edilmekte.

Rastafari inanışı, kurucusu olan Haile Selassie’nin adıyla anılıyor. Haile Selassie'nin asıl adı Tafari Makonnen. Ras Tafari’nin Türkçe karşılığı ise "Prens Tafari" (ras=prens). Ras Tafari kral olduktan sonra “ilham gücü” anlamına gelen Haile Selassie adını almış.

Rastafarianizm dinine inananlar Etiyopya'nın son kralı Haile Selassie’yi tanrının dünyadaki yansıması olarak görmekteler. Rastafarianizim Mısır kökenli Ra dinlerinin Hristiyanlik ve Yahudilik ile karışımından oluşan bir din. Musa’nın asıl yol gösterdiği kutsal kavimin siyahlar, özellikle de Etiyopyalılar olduğunu savunuyorlar. Musevilik ile Hıristiyanlığın karışımı olan bu dini inanış hareketine göre, Hazreti Musa aslında zencilere liderlik etmiş ve Zion denen kutsal toprakları, cenneti onlara vaat etmiş. 1900'lü yılların başında, zamanında Afrika'dan götürülen köleleri tekrar Afrika'ya döndürme misyonunu üstlenen Marcus Garvey, gittiği yerlere bu dini yaymış. Bir gün bir mesihin Afrika'da ortaya çıkarak, siyah ırkı birleştireceği kehanetinde bulunmuş. Sayıları 150.000’ün üzerindeki bu inanışa sahip olanlara göre Hazreti İsa’da zenci.  

Marcus Garvey kendisine siyahileri ülkelerine geri döndürmek gibi bir misyon üstlenmişti. 1930’lu yıllarda Jamaika’da ayaklanmaya başlayan işçi sınıfına ait siyahların güç hareketine Marcus Garvey, “Afrika’ya Geri Dön” sloganıyla kimlik kazandırmıştı. Siyah insanların başarılarını ve Afrika topraklarının zenginliklerinden bahsetti. Garvey, Haile Selassie için insanlara: “Bakın Afrika’ya; bir siyahiyi kral yaptılar. O, size vaat edilenleri verecek olan kişidir” dedi. Böylece yoksul olan halk, kurtuluş anahtarının Afrika’da olduğuna inanmaya başladı. 

 

Haile Sellassie'nin Jamaika'ya bir ziyareti sırasında uzun süredir yağmayan yağmurun yağmasına vesile olduğu söylenmekte. Jamaikalı insanlar bu mucize karşısında onun Marcus Garvey'in kehanette bulunduğu mesihin Haile Sellassie olduğuna inanmışlar. Bu dönemde Haile Selassie’nin, Etiyopya’yı tam bağımsız monarşik bir yapıya kavuşturması bu bölgenin vaat edilen topraklar olduğuna olan inancı büyük ölçüde desteklemiş. Ayrıca Haile Selassie’nin dönemin tek siyahi kralı olması halk tarafından daha da kutsal olarak görülmesini sağlamış. Garvey’nin halkı bilinçlendirmesi, onları bir araya getirmek istemesi, Selassie’yi tanıtması ona peygamberlik sıfatının yakıştırılmasını sağlamış. Zaten kutsal olarak görülen Selassie de tanrı olarak kabul edilmiş. Haile Sellassie de bu sıfat karşısında 1960’lı yıllarda Jamaika'daki bu insanlara güney Etiyopya’da, Addis Ababa'nın 250km güneyinde Shashemene kasabasındaki kendi özel arazisini bağışlamış ve buraya yerleşmelerine izin vermiş. Rastafarizm Haile Sellassie’nin 1975’de ölmesine rağmen hala yaşamakta.  

'Doğayla bir olmak amacımız, ot içmek ibadetimiz' diyen rastalar, 1963 yılında Etiyopya'nın son imparatoru Haile Selassie'nin rastalara toprak bağışlamasıyla 'yurt' sahibi oldular. Rasta'nın renkleri siyah, kırmızı, sarı ve yeşil. Kırmızı, yeşil ve sarı renkleri Etiyopya bayrağı, siyah Afrika halkını temsil ediyor. Sarı bütün altın mücevher ve hazineleri, yeşil insanların üzerindeyürüdüğü dünya. kırmızı ise siyah halkın dökülen kanını simgelemekte. 

Rastafari inanışının ilahileri zamanla müziğe dönüşmüş ve zaman içinde bu ilahiler Jamaika'da reggae müziğinin temellerini oluşturmuş.Jamaika usulü rock diye de geçen Reggae Ska müziğinden türemiş. Bu türün bilinen en büyük temsilcisi hiç şüphesiz ki Bob Marley.

Marley Etiyopya Ortodoks Hristiyan Kilisesi tarafından Kasım 1980'de Kingston, Jamaika'da vaftiz edilmişti. 1981 yılında kanserden öldüğünde Bob Marley gitarı ve İncil'iyle birlikte Jamaika'da toprağa verildi. Bob'un eşi Marley'in vasiyeti olan mezarının Etiyopya'ya taşıması için uzun yıllardır zorlu bir çaba içerisinde.

Bob Marley'in vasiyeti maalesef iki ülke arasındaki bürokrasiye takılı kalmıış durumda.

Hem Jamaika, hem de Etiyopya için hayli önemli olan Bob Marley'i bakalım bu bürokratik engellerin neticesinde kim topraklarına kazanacak?