Karen Blixen - Out of Africa

Sydney Pollack tarafindan sinemaya uyarlanan, Robert Redford ve Meryl Streep'in basrollerini oynadigi ve 1985'de 7 dalda Academi Ödülü alan "Out of Afrika" kitabinin yazari Karen Blixen'in - o dönemde kitap Isak Dinesen adiyla yayimlanmis - 1900'lü yillarin baslarinda Nairobi'nin güney batisinda, Ngong eteklerinde (Ngong Hills) yasadigi, müze haline getirilmis evini ziyaret ettik ve hemen akabinde filmin DVD'sini alip, yillar sonra filmi tekrardan seyrettik.
Film "I had a farm in Africa at the foot of the Ngong Hills./ Ngong Tepesi eteklerinde bir çiftligim vardi." cümlesiyle basliyor, ve ........

Danimarkali Karen Dinesen -evlenmeden önceki soyadi, romanini da bu soyad ile yayimliyor - Ingiliz Dogu Afrika'sina, Kenya'ya 1913 senesinde, 28 yasinda kuzeni Baron Bror Blixen ile evlenmeye geliyor. Kesinlikle bu bir ask evliligi degil, adeta bir is anlasmasi. Baron'un sadece titri, Karen'in ise parasi var. Karen parasiyla Barones titrini satin aliyor, Baron da böylelikle paraya kavusuyor. Genç Baron ve Barones Nairobi'nin güney batisinda, Ngong Tepesi eteklerinde bir çiftlik satin aliyorlar. Amaçlari hayvan yetistirmek ilk basta, ama Baron'un fikir degistirmesiyle çiftlikte kahve yetistirmeye karar veriyorlar. Toprak kahve yetistirmeye elverisli olmadigindan basari elde edemiyorlar.

Zaman içinde Karen Ngong Hills ve civarina, vahsi dogaya asik oluyor. Baron'un av düskünlügü ve uzun süreli evden uzak kalmasi neticesinde Karen çiftligin yönetimini ele aliyor ve kendi dünyasini kuruyor. Bir dönem Venedik'te aldigi resim dersleri neticesinde resim yapmaya basliyor ve çok da basarili oluyor. Bir süre sonra çapkin kocasinin onu sürekli aldatmasina dayanamayip 1925'de Baron'dan bosaniyor. Evlilikleri döneminde esinden frengi kapiyor ve Danimarka'ya gidip tedavi oluyor. Bu arada en önemli nokta, esiyle ayri yasarlarken Ingiliz avci Denys Finch Hatton'la büyük bir ask yasamaya basliyorlar. Mutluluk onlar için uzun sürmüyor maalesef. Finch daha yeni kullanmayi ögrendigi uçagiyla Ngong Tepesi'ne çakiliyor. Karen'in ellerinden mutluluk kayip gidiyor. Tüm dünya genelinde yasanan ekonomik kriz - ne zaman yasanmadi ki - ve topragin kahve yetistirmeye uygun olmamasi, ardi ardina yasanan kuraklik ve ilk mahsülünün yanip kül olmasi neticesinde Karen iflas ediyor. Karen neyi varsa satip, savip ülkesi Danimarka'ya bir daha geri gelmemek üzere geri dönüyor. Danimarka'da 77 yasina kadar yasiyor, çok sigara içmesinin neticesi akciger kanserinden hayatini kaybediyor. Danimarka'da yasadigi süre içerisinde 9 roman yaziyor ve bunlardan "Out of Africa", filmlestirilmesinin de etkisiyle büyük bir üne kavusuyor. Karen hayata gözlerini yummadan önce kitaplari sayesinde tekrar büyük bir servete kavusuyor.

Karen'in Kenya için önemini sordum müze görevlisine. Sanki Kenya kitabin ve filmin popülaritesinden yararlaniyormus gibi geldi bana. Aldigim cevap o dönemde 700 kadar yerliyi çiftliginde istihdam etmesi ve ayrica Kenya'da egitime önem verilmedigi o dönemde çiftliginde çalistirdigi Kikuru Kabilesi'nin çocuklarinin egitimi için minik bir derslik kurmasi, onlara okuma, yazmayi ögretmesiymis. Müzenin içinde fotograf çekmeme izin vermediler, ben de evi disaridan görüntüledim. Filmde evin görüntüleri sadece disaridan kullanilmis. Ev küçük oldugu için içeride çekim yapilamamis, baska bir evde çekimler gerçeklestirilmis. Müzede film çekimleri sirasinda Merly Streep ve Robert Redford'un giydigi kiyafetler de sergileniyor. Karen'in iflas edince sattigi esyalarindan bazilari müzeye iade edilmis. Bazilari da film için orijinaline uygun üretilmis ve müzede sergilenmekte. Yaptigi resimlerin orijinalleri Danimarka'da bir müzedeymis, biz ancak kopyalarini görebildik.

Müzeye giris bedeli Kenya'da her yerde oldugu gibi oturma izni olmayana 7 ile 10 kati fazlasina maalesef. Ancak bu müze görevlisi insafliydi. Oturma izni için basvurduk, bekliyoruz deyince bize lokal fiyat uyguladi.

Karen Blixen Müzesi'nin bulundugu semte Karen adi verilmis. Bu semtte sadece müze yok. Karen Golf Klübü, Karen Coffee House, vs, vs de yer aliyor.

Bu arada müze bahçesi çesitli organizasyonlar için kullaniliyor. Biz oradayken bir dügüne rast geldik. Afrika danslari esliginde gelin ve damat çiçeklerle bezenmis tagin içinden geçerek nikah mahaline dogru agir ve emin adimlarla ilerliyorlardi. Genç çifte mutluluklar...