Kiswahili

Kenya'da resmi dil Ingilizce, bazi küçük kabileler disinda hemen hemen herkes Ingilizce konusuyor. Ingiltere'nin eski kolonisi olan Kenya'da Ingiliz etkisi sadece dilde görülmüyor. Trafikte, diger Kara Afrika ülkelerine göre daha disiplinli ve çaliskan oluslarinda, vs, vs de gözlemlenebiliyor bu etki. Neyse bu aslinda baska yazi konusu, gün olur deginirim belki. Ingilizce'nin resmi dil olmasi tabi ki bizler için büyük kolaylik. Eve gelen temizlikçiden tutun, sokaktaki çöpçüye kadar - egitimlileri saymiyorum, onlarin Ingilizcesi zaten cepte - herkes Ingilizce konusuyor, tabi agir bir aksanla. Bu agir aksanla konusulan Kara Afrika Ingilizcesi "pigeon English" / "kumru Ingilizcesi" diye adlandiriliyor. Ilk baslarda ne diyor bunlar diye düsünürken, simdilerde gayet güzel muhabbete giriyoruz lokallerle. Kara Afrika Ingilizcesi disinda Kenya'da konusulan lokal resmi dil Swahilice.

Doğu Afrika'da Tanzanya, Uganda, Kenya, Afrika Birligi'nde resmi dil olarak konusulan Swahili veya asil adiyla Kiswahili günümüzde 80 milyon insan tarafından konuşulmakta. Hatiri sayilir bir rakkam. Sanirim tüm dünyada Türkçe konusanlarin sayisi da asagi yukari Swahilice konusanlarla ayni. Hele Afrika'da ve Amerika'da açilan Türk okullari sayesinde Türkçe konusanlarin sayisi at basi farkla önde bile olabilir. Birçok kisinin ugramaya çekindigi Angola'da bile Türk okulu açilma girisimleri vardi ben oradayken. Afrika'nin dogu sahillerinde konusulan Swahili dili adini Arapça'da sahil anlamına gelen "sawahil"den aliyor. Sawahilin basina dil anlamina gelen "ki" ön eki eklendiginde swahili dili, yani sahil dili anlamina gelen Kiswahili olusuyor. Kisacasi Swahili Doğu Afrika'nın sahilinde konuşulan dili ifade etmekte.

Bantu dil ailesine dahil Swahili dilindeki kelimelerin %35'i Arapça'dan geçme. Farsça, Almanca, Portekizce, Hintce ve Ingilizce'den de etkilenmis Swahili yillar hatta yüzyillar içinde. Fonetik olarak Türkçe ile hayli benzerlik gösteren Swahili dilinde bazi kelimeler, özellikle Arapça orijinli olanlar anlam olarak da benzerlik gösteriyorlar.

Mesela;

askari = güvenlik

baba = baba

baya = kötü, çirkin, adi

bila = siz (bila-bedel deriz biz de)

biya = bira

chai = çay (okunuslari ayni)

cheki = çek

daftari = defter

dakika = dakika

daktari = doktor

dansi = dans

duka = dükkan

dunia = dünya (okunuslari ayni)

faida = fayda

fikiri = fikir

habari = haber

hakika = kakikat

hali ya hewa = hava durumu

haradali = hardal

hasa = has

hisi = his

hususan = özellikle

ilani = ilan

inshalla = insallah

vesaire, vesaire..... Bu liste uzaaaar gider. Kisacasi bizim Türkçe kelimelerin ardina "i" ekliyoruz, oluyor size Swahili.

"Hakuna Matata" yani "problem degil" ben bu dili çözerim kisa süre içinde :-).

CV'mdeki Ingilizce, Fransizca, az Portekizce'me Swahilice'yi de eklesem fena mi olur?