Zanzibar (3)

Baharat Turu akabinde rotamiz Stone Town'a cephe takim adalardan yerel adiyla Changuu, popüler adiyla Prison Island (makalem içinde adi artik Prison Island olarak geçecek), Türkçe mealiyle Hapishane Adasi'ni kesfetmek üzere yerli yapim yelkenli teknelerden (dhow) birine biniyoruz. Dhow konusuna yazimin bir yerlerinde deginmeyi düsünüyorum, zira Zanzibar ile ilgili yazi dizimi dhowlardan bahsetmeden bitirmemin mümkünü yok. Neden mi? Biraz sabredin :-). Prison Island dahil oldugu takim adalar içinde turistler tarafindan en çok ziyaret edileni.

Eeee, biz de turistiz ya eksik kalmayalim dedik ve yola koyulduk.

Prison Island'in hikayesine gelince;

Tekne ile Stone Town'dan sadece 10 dk mesafede Prison Island. Adayi gezme bedeli kisi basi yaklasik 4$, tabiki ödeme lokal para birimiyle yapiliyor. Ada Araplarin egemenligi sirasinda köle tüccarlari tarafindan kurallara uymayan köleleri alikoymak için kullanilmis (bir nevi hapishane diyelim). Söz köle ticaretini de ele alacagim bir ara, yani sirasi gelince. 1890 yilinda, Ingiliz egemenligi sirasinda ise adada bir hapishane binasi insa edilmis. Ancak bina hiç bir zaman hapishane olarak kullanilmamis. Daha sonralari bina Zanzibar, Tanzanya (o zamanki adiyla Tanganika), Uganda ve hatta Kenya'ya gelen tüccarlarin bir süre karantina amaçli zoraki konaklatildigi bir misafirhaneye dönüsmüs. Günümüzde Prison Island, Stone Town'a uzaktan bakmak isteyenler, ya da 19. yy'da Seychelles Adalarindan ithal edilen dev kara kaplumbagalarini görmek, hatta beslemek isteyenleri kucakliyor. Aslinda sadece bununla da kalmiyor. Eger deniz alti ilginizi çekiyorsa ada çevresinde snorkel ve maske ile deniz dibindeki mercanlari ve rengarenk baliklari gözlemliyebiliyorsunuz. Biz deniz dibi arastirmamiz akabinde adanin beyaz pudramsi kumlarinda güneslendik bile üstelik.

Uzaktan bir dhow...


Prison Island

Prison Island'da hem kara kaplumbagalarini sevip, hem besleyip, hem de fotograflayan figoltx...

Prison Island, hapishanenin avlusu...

Sözlerimi tutma sirasidir simdi...

Son iki gün araba kiralayip kendi basimiza adayi kesfe çiktik. Ilk duragimiz Zanzibar'in kuzey batisinda yer alan Slave Chambers (Köle Odalari) ve Coral Caves'i (Mercan Magralari). Angola'da yasarken Transatlantik Köle Ticareti 'yle ilgili hayli doküman okumus hatta eski blogumda bununla ilgili bir yazi yazmistim. Kisacasi bu konu beni derinden etkiler. Afrika'nin batisindan, Yeni Dünya'da seker kamisi üretiminde çalistirilmak üzere yy.larca süren köle sevkinin Ingilizler tarafindan yasaklandigi tarihlerde Araplar köle ticaretine Afrika'nin dogu yakasindan gizlice devam ediyorlar. Arap ülkelerine Zanzibar, Stone Town üzerinden köleler tasiniyor. Bu ülkeler içinde Türkiye'nin de adini okudugumda içim daha da bir ciz etti. Tabi o zamanki adiyla Osmanli Imparatorlugu. Hatta çocuklugumda bana anlatilan bir hikayeyi hatirladigimda hüznüm daha da artti. (((Hikayeyi çocuklugumda bana anneannem anlatmisti. Anneannemin annesi, yani ninem (kendisi ben 9 yasindayken vefat etti) çocukken evlerinde bir zenci halayik (Osmanlıca çocuk bakıcısı veya hizmetçi olarak çalıştırılan zenci kadın köle, cariye) çalisirmis. Bir gün ninemin annesi Ferdane hanim ninemin üzerini degistirirken vücudundaki morluklari farkeder ve kisa bir hafiyelik sonunda cariyenin ninemi isirdigina sahit olur. O günden sonra Ferdane hanim eve kömürden baska kara renkli herhangi bir seyin girisini yasaklar. Ninem, hatirlarim ben çocukken Araplardan ve zencilerden korkardi. Demek nedeni buymus.))) Yilda yaklasik 30.000 köle Zanzibar'dan Arap ülkelerine dagiliyormus o dönem. Slave Chambers, yer altina tasin oylularak yapildigi, haremlik selamlik iki küçük odadan olusuyor. Minicik yerde insanlari balik istifi gibi yigip, hasta olanlari ölüme terkedip, dogal seleksiyon sonucu hayatta kalanlari gemilerle sevk ediyorlarmis Arap ülkelerine. Her hangi bir kontrol aninda da köleleri güzel giydirip, yolcu olduklarini söylemelerini tembihliyorlarmis. Mercan Magaralari'nda (Coral Caves) ise köleler suyun yükselmesine kadar bekletilip, magaranin Hint Okyanusu'na açilan agizina kadar yürütülüp gemilere bindiriliyorlarmis. 1873 tarihinde Ingiliz Kuvvetleri Sultan Barghash'e Köle Ticareti'ne son noktayi koydurtan antlasmayi zorla imzalatmis.

Coral Caves

Slave Chambers

Bu hazin hikayenin ardindan Slave Chambers'in az ötesindeki Mangapwani Beach'in (sahil) pudravari sahilinde güneslenip, denize girdik. Ardindan da sahildeki restoranda Zanzibar'in baharatlariyla terbiye edilmis piliç ile beyaz sarap. Cok mu açtik, yoksa bize mi lezzetli geldi piliç bilemiyorum? Ama, Zanzibar usulu zencefille piliç terbiye tarifini ögrenip uyguladim, sonuç hiç de fena degil.

Mangapwani Beach

Mangapwani sahillerini renklendiren yerli çarsaflilar. Az sonra çarsaflariyla deniz sefasi yapacaklar...

Cenem düstü yine, dolayisiyla Zanzibar yazi dizimin bir türlü sonuna gelemedim.

Kismet dördüncüye artik...