Son Numaram - Ağaç Baskı

Yunanca kökenli Lithography tas kullanilarak yapilan baski anlamina geliyor. Türkçe'de de Tas baski olarak literatüre geçmis. Bohemya'da Alois Senefelder tarafindan 1796 yilinda icat edilen litografi çok uzun yillar baski teknigi olarak kullanilmis.

Arap ülkeleri ve Türkiye'de 19.yy'da kitaplar ve özellikle Kuran litografi teknigiyle basilmis.

Teknolojinin gelismesiyle günümüzde litografi sadece sanatsal anlamda kullanilmakta.

Ben litografi'nin benzeri bir sanat dalı olan ağaç baskı ile ilgilenmeye başladım. Geçen çarşamba günü Şilili ressam arkadaşım Rita'nın peşine takılıp, Nairobili sanatçilarin çalistigi atelyeye ziyarette bulunduk. Sadece gözlem amaciyla gittigim atelyede, Kenyali ressam ve ağaç baskı sanatçisi John Silver ile tanismamdan yaklasik 5 dakika sonra önlüklü bir sekilde atelyede çalismaya baslamistim. Bugün de sabahin köründe yine atelyenin yolunu tuttum. Insanin kanina bir girmesin iste aynen benim gibi olunuyor. Geçen hafta basladigim ilk ağaç baskı çalismami az önce bitirdim ve daha kurumadan fotografini çekip sizlerle paylasiyorum.

Kisaca ağaç baskı sanatından bahsedeyim. Malzeme olarak mdf, yani tahta kullaniliyor. Önce baski yapacaginiz motife karar verip, o motifi tahtanin üstüne kursun kalemle çiziyorsunuz. Ardindan oymaya basliyorsunuz tahtanizi. Kagit ya da tuval üstüne baski yapabilirsiniz, hatta hayal gücünüzü kullanip gazete kagidina bile baski yapabilirsiniz. Önce motifinizde beyaz kalacak yerlere karar veriyorsunuz ve oralari oyuyorsunuz. Ardindan ilk rengi tahtanin üstüne uygulayip kagidinizin üstüne ilk baskinizi yapiyorsunuz. Renkler kagit üzerine açik renkten koyu renge dogru uygulaniyor. Ben mesela ilk olarak beyaz kalacak yerleri oyup sari rengi uygulayip ilk baskimi yaptim. Sonra kagit üstünde sari kalacak yerlere karar verip oralari oydum ve ikinci renk baskimi turuncu renkle yaptim. Ardindan ayni sekilde tutuncu kalacak yerlere karar verip oralari oydum ve ayni islemi tekrarladim. Daha sonra yesil ve sonra kahverengi, ardindan siyah ve nihayet son renk maviyi uyguladim ayni yöntemle. Bu arada genellikle ayni motiften 3 baski yapiliyor ve altina imza atilirken kaçinci kopya oldugu yaziliyor. Ben 3 baski normal kagida, bir baski gazete kagidina, diger baskiyi da geçen senelerde yapmis oldugum baskili ebru çalismalarimdan birinin üstüne yaptim.

Sonuç karsinizda. Ben begendim, en önemlisi Nairobi Ulusal Müze'si ve London Victoria and Albert Museum'da eserleri sergilenen ağaç baskı hocam John Silver Kimani pek begendi. Hatta ayni boyutta kendi eserlerinden biriyle haftaya bir kopyami degis tokus yapmayi teklif etti. Ardindan da "Her ögrencimin ilk çalismasiyla bir eserimi degis tokus yapmam, yanlis anlama!" dedi. Pek gurur duydum efendim.

Hayli keyifli bir teknik. Ilgilenenlere tavsiye olunur.